کارآیی فقهی «سیره‌ی متشرّعه» در بوته‌ی نقد

نویسنده

  • محمدتقی فخلعی استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.
چکیده مقاله:

مقصود از «سیره‌ متشرعه»، سلوک عمومی متدینان عصر تشریع است که حیثیت تدین آنان، تنها علت حدوث چنین سیره‌ای است. میراث کهن فقهی، از موقعیت قوی این نهاد در مجال استنباط حکایت می‌کند. نوشتار حاضر، ضمن تحلیل اساسی‌ترین مبانی اصولی در حجیت‌بخشی به «سیره‌ متشرعه»، کاربرد فقهی آن را در عمده‌ترین مصادیق، به چالش کشانده است. در نهایت، می‌توان بیان داشت که محدودیت‌های نهاده‌شده در طریق اعتباربخشی به این نهاد، عرصه را بر استدلال به آن بسی تنگ ساخته و به همین جهت، وقوع استناد تامّ فقهی به آن بسیار نادر است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

سیره متشرعه و کاربرد آن در استنباط فقهی

«سیره ی متشرّعه» به عنوان یکی از اسناد کشف شریعت، عبارت است از سلوک عمومی متدیّنان عصر تشریع که تدیّن آنان در شکل گیری و قوام چنین سیره ای، وجه تعلیلی یافته است. در این نوشتار، پس از تبیین چیستی «سیره ی متشرّعه»، نسبت آن با تأسیسات مشابهی چون: «سیره ی عقلا»، «سنّت»، «اجماع» و «ارتکاز» مورد بررسی قرار گرفته و به این طریق، امکان تبیین شرایط حجیّت و موقعیّت دلالی این نهاد، فراهم آمده است. در ادامه، ادلّه...

15 صفحه اول

تبیین و نقد انگاره «عدم کارآیی مدیریت فقهی در قبال مدیریت علمی» با تأکید بر دیدگاه امام خمینی(س)

 یکی از مهم­ترین نظریه­های سیاسی ـ اجتماعی که در طول تاریخ از سوی اندیشمندان اسلامی عرضه شده، نظریۀ ولایت فقیه است که با مجاهدت علمی و عملی امام خمینی در قالب حکومت اسلامی، فعلیت یافت. ایشان این نظریه را که تا آن زمان، در محدودة مسائل فرعی محبوس بود، از قلمرو فقه بیرون آورد و در جایگاه اصلی خود؛ یعنی علم کلام نشاند. ظرافت موضوع ولایت فقیه و نوپایی طرح آن و تراوش ذهنی اندیشمندان ا...

متن کامل

نقد معیارهای بکار رفته در سنجش کارآیی کتابخانه

ارزیابیهای فعالیتهای کتابخانه ای تاکنون بر یکی دو جنبه بیش از سایر جنبه ها تأکید داشته است. آنچه در این ارزیابی ها دیده نمی شود یکی کل برنامه های خدماتی و دیگری استفاده از معیارهای چند جانبه است. در این بررسی پس از مطالعه انواع گوناگون ارزیابیهایی که تاکنون در این حوزه صورت گرفته‘پیشنهادهایی برای جامعیت بخشیدن به اینگونه ارزیابیها ارائه شده است .

متن کامل

نقد و بررسی مبانی فقهی دیدگاه مشهور در مفهوم‌شناسی عدالت فقهی

بسیاری از احکام و فروع فقهی، به عَدالت، مشروط است. فقهای شیعه، نوعاً، بحث دربارۀ مفهوم‌شناسی عَدالت را بر محور دو گزینۀ: ملکۀ امتثال و اجتناب، و استقامت فعلی، قرار می‌دهند. با وجود اینکه تعریف عَدالت به استقامت فعلی، در فقه امامیه، قدمت دارد و تعریف عَدالت به ملکۀ نفسانی، در روایات، مفقود است، مشهور فقیهان امامیه، عَدالت را ملکۀ امتثال و اجتناب می‌داند. بی‌شک، لزوم لحاظ ملکه، در مفهوم‌شناسی عَدالت، اح...

متن کامل

نقد معیارهای بکار رفته در سنجش کارآیی کتابخانه

ارزیابیهای فعالیتهای کتابخانه ای تاکنون بر یکی دو جنبه بیش از سایر جنبه ها تأکید داشته است. آنچه در این ارزیابی ها دیده نمی شود یکی کل برنامه های خدماتی و دیگری استفاده از معیارهای چند جانبه است. در این بررسی پس از مطالعه انواع گوناگون ارزیابیهایی که تاکنون در این حوزه صورت گرفته‘پیشنهادهایی برای جامعیت بخشیدن به اینگونه ارزیابیها ارائه شده است .

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 1  شماره 1

صفحات  85- 109

تاریخ انتشار 2018-04-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023